Een introductie tot Anarchistisch Heidendom

Heidendom is een van de vele stromingen in het zogeheten Neopaganisme. Heidendom specifiek beschrijft een stroming die weer langzaam los is gegroeid van de Noors Paganistische traditie van Ásatrú rond de late 20ste eeuw, en beschrijft een bepaalde aanpak van het waarnemen en creëren van een relatie met de goden, geesten en Yggdrasil. De kracht van Heidendom ligt in de decentrale manier waarop Heidense theologie wordt vastgesteld, vraag 10 heidenen om hun religieus wereldbeeld en je krijgt 15 antwoorden. Deze diversiteit komt door gebrek aan een centrale Heidense kerk, en dit is zo met zin, op deze manier houden wij onze spiritualiteit vrij van hiërarchische invloed en ons zicht kritisch. Vanaf hier zou het pad van Anarchie naar Heidendom, en vice versa, al overduidelijk moeten zijn. Deze tekst is een extreem ondiepe blik op Heidendom en de manier hoe Anarchisme daar op inspeelt, en is bedoeld om een introductie te zijn tot een levende Heidense religie in het Anarchisme in Nederland.

Wat is Germaans Heidendom?

Specifiek wat Germaans Heidendom inhoud ligt ook al voor de hand, het is een (animistische) natuurgodsdienst die de focus legt op een polytheistisch beeld van de goden en gelooft dat het lot (Wyrd en Orlæg) van alles en iedereen met elkaar verbonden is door de levensboom (Yggdrasil). Deze goden en geesten (Vættir) hebben elk hun domein, van dat domein zijn zij niet meester maar simpelweg een aspect daarvan. Donar is niet ‘de god van de donder’, maar de woestende stormen en donder zelf. Op deze manier observeert Heidendom natuurlijke fenomenen als het hebben van een autonome wil op zichzelf. Vættir bijvoorbeeld zijn er in verschillende aspecten, maar over het algemeen wordt er gesproken over Landvættir (geesten van het land). Deze geesten zijn het land zelf, en oefenen hun eigen autonome wil uit als compleet individu. Ook niet-dierlijke individuen hebben een autonome wil, als animistische religie erkent Heidendom de bomen, stenen, rivieren etc als elk het hebben van een eigen geest/anima/ziel of zijn. Wat Heidendom dan weer onderscheid van religies als Ásatrú en algemeen Noors Paganisme is het ritueel van Haard-Cultus, een offerritueel aan de goden, geesten of voor-ouderen gedaan op een centrale plek in de gemeenschap/huishouden zoals de haard, voordat de verspreiding van elektriciteit en centrale verwarming een haard overbodig maakte. Verder heeft Heidendom een unieke kijk op kosmologie en natuurlijk de traditie van decentrale theologie.

Friþ en wederzijdse-hulp

Friþ /frith/ wordt vaak vertaald als “vrede’’, en dit begrip sluit aan bij een van de meest belangrijke Sociaal-Anarchistische ideeën; wederzijdse-hulp. Friþ is in wezen en uitvoering bijna identiek hieraan, friþ is de sociale verhouding tussen mensen die inhoudt elkaar niet te verwonden, schaden of vermoorden ongeacht van de situatie. Maar het omvat ook de diepgang van de relatie tussen twee of meer individuen, en in hoeverre het wyrd (lot) van mensen met elkaar is verweven. Friþ is dan ook de motivatie achter het offeren aan de goden, op dezelfde manier dat je daden en spullen zou geven aan je kameraden met de veronderstelling dat ze hetzelfde zouden doen voor jouzelf. Alleen zijn de daden van de goden natuurlijk van een andere aard dan die van en aan mensen.

Gedecentraliseerde religie

Heidenen splitsen kennis of gnosis op in 3 categorieën: Ongeverifieerde, Gedeelde en Geverifieerde Persoonlijke Gnosis, (UPG, SPG en VPG). Ongeverifieerd betekent kennis die komt uit diens persoonlijke ervaring en niet per se gedeeld is met anderen. Gedeelde persoonlijke gnosis is kennis die gedeeld wordt door twee of meer Heidenen. Geverifieerde persoonlijke gnosis is kennis die wordt gedeeld door een hele gemeenschap, dit zijn over het algemeen basisdingen over de goden en kosmologie. Deze manier van zogeheten ‘dogma’ organiseren is juist weer heel niet dogmatisch, en in plaats daarvan legt de primaire bron van kennis bij de individuele ervaringen van de persoon in plaats van een hogere hiërarchische instantie.

16/07/23